واژه «پرستار» در ذهن بسیاری از مردم با مفهومی پاک و مقدس همراه است. به طور کلی، پرستار به کسانی اطلاق میشود که تمامی توان خود را برای حفظ و مراقبت از هر آنچه ارزشمند است به کار میگیرند. بر اساس این تعریف، پرستاری تنها محدود به مراقبت از جسم انسانها نمیشود، بلکه دایرهای وسیعتر دارد که شامل مراقبت از روح، خانواده و حتی اجتماع نیز میشود. در حقیقت، هر فردی که برای حفظ و ارتقای سلامت جسمانی و معنوی انسانها، خانوادهها یا جوامع تلاش میکند، مصداق پرستاری در معنای وسیع آن است.
بدون شک، تلاش برای حفظ حیات جسمانی و روحی انسانها، امری مقدس است که عقل سلیم نیز آن را تأیید میکند. هیچ انسان منصف و حقیقتجویی نمیتواند دربرابر این مسئولیت انسانی و اخلاقی بیتفاوت بماند. در روایات دینی نیز به وضوح بر اهمیت این تلاشها تأکید شده است. پیامبر گرامی اسلام(ص) در حدیثی میفرمایند: «کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ» (ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۱۸۴). این حدیث گواهی است بر اینکه هر فرد در جایگاه خود مسئولیت مراقبت از دیگران را دارد و این مسئولیت تنها محدود به موارد خاصی نیست، بلکه در تمامی ابعاد زندگی انسانها تجلی مییابد.
در این راستا، هر شخصی که برای مراقبت از دیگران تلاش میکند، چه در نقش یک مادر که برای حفظ سلامت فرزندانش میکوشد، چه معلمی که به تربیت و پرورش فکری شاگردانش توجه دارد یا پزشکی که برای درمان و مراقبت از بیماران خود از جان و مال میگذرد، باید قدردانی و احترام شود، چرا که پرستار بودن، وظیفهای است که باید به عنوان مسئولیتی همگانی در نظر گرفته شود و همه افراد به اندازه توان خود در محیطهای خانوادگی و اجتماعی به آن عمل کنند.
این مراقبتها حتی اگر محدود به اطرافیان نزدیک باشد، باز هم عملی ارزشمند است. بر اساس آموزههای دینی، نجات یک فرد از مرگ و رنج، به معنای نجات یک جامعه است. در قرآن کریم آمده است: «وَ مَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا» (مائده/ ۳۲). این آیه شریفه نشان میدهد هر که جان یک انسان را نجات دهد، انگار تمامی انسانها را از مرگ و نابودی نجات داده است.
مراقبت و پرستاری از انسانها، حتی در ابعاد کوچک و محدود، همچون کاشت بذر است که میتواند به رشد و شکوفایی ثمرات بسیاری منتهی شود. این امر شبیه به تلاشهای حضرت زینب کبری(س) است که نه تنها برای حفظ سلامت جسمانی اهل بیت(س)، بلکه برای حفظ حقیقت و زنده نگه داشتن اصول اخلاقی و انسانی در تاریخ بشریت جانفشانی کرد. حضرت زینب(س) به عنوان پرستاری بزرگ شناخته میشود که از جان خود برای بقای حق و سلامت معنوی انسانها گذشت.
از این رو باید از این بانوی بزرگ اسلام درس گرفت و با الگوبرداری از ایشان، پرستاری را به عنوان یک وظیفه همگانی در نظر گرفت. وظیفهای که نه تنها در زمینههای جسمی، بلکه در تمام ابعاد معنوی و اجتماعی باید به آن پرداخت تا جامعهای سالم و با فضیلت ساخته شود.
نظر شما